GRUSZA POSPOLITA, GRUSZKA
Historia nie wyjaśniła dotąd pochodzenia gruszy. Już w Grecji Homera i Cesarstwie Rzymskim opiewano ten owoc w poezji, a władcy zachęcali do jego uprawy i krzyżowania. Gruszka królowała na stołach, zwłaszcza w rejonach klimatu umiarkowanego, gdzie miała najlepsze warunki uprawy. Liczbą odmian i krzyżówek grusza przewyższa jabłoń: jest 1500 odmian gruszy, to prawdziwy i wciąż nie pobity rekord. Najlepsze odmiany wyhodowano w niezbyt odległej przeszłości.
W dzisiejszych czasach odmiany gruszy możemy podzielić na dwie zasadnicze grupy: pochodzenia europejskiego (typ francuski) i mieszańce tego typu ze wschodnim gatunkiem, uprawianym w Chinach i Japonii (grusza chińska lub piaskowa). Wyróżniamy odmiany stołowe, twarde, przeznaczone do gotowania oraz cydrowe, wykorzystywane do produkcji napoju gruszkowego.
Owoce gruszy mają charakterystyczny, właśnie „gruszkowaty” kształt, grubość okrywy zależna jest od gatunku, podobnie jak kolor – zielony, żółty, czerwony. Kształt, bardziej wydłużony lub okrągły oraz wielkość owocu uzależniona jest od odmiany. Niektóre odmiany rodzą bardzo smaczne owoce, lecz ze względu na małe rozmiary nie odpowiadają estetycznym wymogom rynkowym. Za delicje uchodzą owoce grusz azjatyckich, w szczególności jabłko-gruszka japońska o kulistym kształcie, łącząca kruchość jabłka z soczystością gruszki.
WARTOŚCI ODŻYWCZE, LECZNICTW, SPOŻYCIE
Owoc gruszy jest nieoceniony dla naszego zdrowia. Nie zawsze jest lekkostrawny, ale ma wiele przymiotów. Obfituje w wodę (85%) i cukier w formie lewulozy, zawiera witaminy A, B, C i wiele składników mineralnych (sód, wapń, magnez, siarka, potas, chlor, miedź, żelazo, mangan, jod, arsen). O spożywaniu gruszek powinny pamiętać osoby chore na reumatyzm, artretyzm i dnę. Sok gruszki ma wielorakie zastosowanie: oczyszcza krew, odwadnia nerki, wspomaga funkcjonowanie gruczołów wewnętrznych i jelit, normalizuje ciśnienie tętnicze, dostarcza energii. Mimo wieloletniej obecności gruszki na naszym rynku jej wartości nie zostały jeszcze odpowiednio docenione.
W naszych warunkach gruszka spożywana jest na surowo, w kompotach, konserwowana w puszce, jako składnik surowych sałatek owocowych czy ususzona jako składnik suszu owocowego.