BAKŁAŻAN, OBERŻYNA, PSIANKA PODŁUZNA, GRUSZKA MIŁOSNA, JAJKO KRZEWIASTE

Nazwa ang. eggfruit

HISTORIA I MIEJSCA UPRAWY
Bakłażan pochodzi najprawdopodobniej z Myanmaru i Płd. – Wsch. Chin. Uprawiany był w Indiach, do Afryki i południowej Europy przywieźli go Arabowie, zaczęli go uprawiać Grecy i Rzymianie. Owoc ten znany był jako „jabłko miłości” lub „szalone jabłko”, z powodu jego domniemanych wpływów na potencję. Aktualnie roślina ta uprawiana jest na całym świecie w tropikach, subtropikach i w rejonie śródziemnomorskim. W strefie umiarkowanej jest to roczne warzywo gruntowe na zbiór letni. Oberżyna jest uprawiana również wielkotowarowo w szklarniach.
CECHY OWOCU
Owoce bakłażana to jajowate lub stożkowate, mniej lub bardziej zagięte jagody. Ich okrywa jest cienka, gładka i mocno błyszcząca. Owoc osiąga wielkość do 40 x 20 cm i wagę ponad 1kg. Barwa okrywy w zależności od odmiany jest biaława, żółta, fioletowa lub czarniawa. Miąższ oberżyny jest miękki, prawie jednorodny, gąbczasty, średnio soczysty, czasem gorzkawy, na ogół łagodny, szybko brązowieje na powietrzu. Nasiona są widoczne jedynie jako ciemniejsze punkciki.
Owoce przeznaczone do spożycia to owoce niedojrzałe, zbierane, gdy osiągną około 2/3 swojej potencjalnej wielkości.
ODMIANY
W uprawie jest bardzo wiele odmian, które różnią się formą, wielkością i barwą owocu a także plennością i wymaganiami siedliskowymi. Owoce poszczególnych odmian różnią się kształtem – od dużych, o purpurowej skórce do małych, okrągłych i białych. Na polskim rynku obecna jest odmiana o czarno-fioletowej okrywie.
WARTOŚCI ODŻYWCZE, LECZNICTWO
Bakłażan zawiera niewielkie ilości większości witamin i minerałów, jest niskokaloryczny, zawiera 3% węglowodanów i 1% białka. W medycynie hinduskiej białe odmiany oberżyny były używane jako lekarstwo dla cukrzyków oraz jako środek wiatropędny. Kamasutra poleca bakłażan jako środek „zwiększający organ męski na okres 1 miesiąca”. Żadne z tych twierdzeń nie zostało potwierdzone.
SPOŻYCIE
Oberżyny są lubianym i cenionym warzywem. Podaje się je gotowane, pieczone, smażone, grilowane, często faszerowane ryżem i mięsem i spożywa razem z okrywą. W Indiach młode, pokrojone w kostkę owoce kisi się, a także spożywa na surowo. Lekko gorzkawy smak można złagodzić w czasie przyrządzania, pozostawiając posolone plastry bakłażana, aż puszczą sok, który następnie wypłukujemy lub zlewamy. Aby miąższ nie zmieniał barwy, polewamy go sokiem z cytryny. W Prowansji przyrządza się gulasz warzywny „ratatouille” oberżyny, czosnku, papryki, cukinii, cebuli, kolendry, wszystko duszone na oliwie z oliwek.