LIMETA KWAŚNA, LIMA, LIMONKA
HISTORIA I MIEJSCA UPRAW
Ojczyzną Limy jest południowo- wschodnia Azja, skąd dopiero w XVI wieku dotarła do Ameryki Środkowej i Północnej. Wcześniej w ciągu kilku stuleci krzyżowano ją na plantacjach śródziemnomorskich. Z tego rejonu Portugalczycy przenieśli ją do Ameryki. Limeta kwaśna uprawiana jest na całym świecie w klimacie tropikalnym i subtropikalnym.
CECHY OWOCU, ODMIANY
Owoce limety kwaśnej są okrągłymi jagodami wielkości 3-6 cm. W stanie dojrzałym ich okrywa jest zielona do zielonkawożółtej, pokryta gęsto gruczołkami olejków eterycznych. Okrywa ma grubość 1,5 – 3mm. Miąższ jest podzielony na 5- 15 komór, które mocno przywierają do siebie i do okrywy. W miąższu znajdują się owalno-jajowate, nieco spłaszczone, białawe nasiona. Owoc ma bardzo kwaśny smak, jest aromatyczny. Skórka limy wydziela charakterystyczny cierpki aromat. Z powodu swojej kwasowości niektóre cytrusy nazywane są limami, chociaż nimi nie są. Mówimy o dwóch zasadniczych typach zielonej cytryny, limecie meksykańskiej, zwanej również antylską i o limecie tahitańskiej, inaczej perskiej. Ta pierwsza ma okrągłe lub owalne małe owoce i ciemnozieloną skórkę, druga rodzi trochę większe owoce bezpestkowe, bardziej soczyste i słodsze. Te dwa typy najczęściej spotyka się w handlu.
WARTOŚCI ODŻYWCZE, LECZNICTWO
Limeta jest owocem bogatym w witaminę C, dziś powszechnie uznawane są bakteriobójcze właściwości limonki. Na brytyjskich okrętach wojennych zawsze znajdowały się zapasy limety jako środka zapobiegającego szkorbutowi. Sok limonowy ma liczne zastosowania lecznicze, w leczeniu bólów głowy, kaszlu, bólu gardła, reumatyzmu i artretyzmu, przyspieszonej akcji serca i hemoroidów.
SPOŻYCIE
Z soku dojrzałych owoców robi się z dodatkiem wody z lodem i cukru doskonały napój orzeźwiający. Sok ten służy również do aromatyzowania lemoniad, herbaty i alkoholi oraz do przyprawiania wypieków, sosów, sałatek i surówek. Całe dojrzałe owoce wykorzystuje się do produkcji dżemów, galaretek i syropu lub marynuje w korzennej zalewie. Na Bliskim Wschodzie suszone limety stosuje się do aromatyzowania herbaty i jako przyprawę. Olejki eteryczne służą w przemyśle spożywczym do aromatyzowania słodyczy i napojów. Owoce limety służą również do dekorowania potraw i napojów. Sokiem z limety skrapia się inne owoce, aby nie traciły koloru i nie ciemniały.
Olejek z owoców wykorzystywany jest w produkcji kosmetyków, służy także do smarowania skóry, zmienionej w wyniku ukąszenia owadów.
UWAGI
Limety zbiera się ręcznie w stanie dojrzałym, mogą być przechowywane tylko kilka dni, później cienka skórka wysycha i owoce szybko tracą na wartości. Owoce przeznaczone do handlu i wysyłki są odpowiednio konserwowane, by przetrwały dłużej.