CYTRYNA ZWYCZAJNA, CYTRYNA WŁAŚCIWA, CYTRYNA KWAŚNA
HISTORIA I MIEJSCA UPRAWY
Cytryna zwyczajna pochodzi najprawdopodobniej a północnych Indii lub Myanmaru, wiemy, że pojawiła się w Chinach na 100 lub 200 lat przed wprowadzeniem jej przez Arabów do Hiszpanii w XI wieku. Na początku XVI wieku Krzysztof Kolumb zabrał ten owoc na Haiti, skąd trafił na Antyle. Dzisiaj cytrynę uprawia się w klimacie tropikalnym i subtropikalnym oraz w rejonie śródziemnomorskim.
CECHY OWOCU
Owoc cytryny ma owalny kształt i zwykle zakończony jest grubym , guzikowatym wierzchołkiem. Dojrzały owoc ma kolor żółty i jest pokryty gruczołkami z olejkami eterycznymi. Soczysty bladożółty miąższ jest podzielony na 8 – 10 komór i ma aromatyczny, kwaśny smak. Nasiona są eliptyczne lub jajowate, ostro zakończone, białe, wielkości ok.1cm.
ODMIANY
Cytryny są różne – duże, małe, mniej lub bardziej soczyste, o okrywie gładkiej lub szorstkiej. Wielką różnorodność jej odmian tłumaczy się krzyżowaniem z cedratem czyli cytronem. Odmiana, którą znamy w Europie to prawdopodobnie krzyżówka limy i cedratu. Cedrat jest niezwykłą cytryną o grubej i szorstkiej skórce, jego waga może dochodzić do 2 kg. Uprawiany jest w Azji i w rejonie śródziemnomorskim. Jego miąższ jest raczej gorzki i mało soczysty. Botanicy uważają, że cytryna jest mieszańcem cedratu i limy.
WARTOŚCI ODŻYWCZE, LECZNICTWO
Zawiera duże ilości witaminy C (45 mg na 100g). Cytryna jest silnym środkiem antyseptycznym, jej bakteriobójcze działanie łączy się z leczniczymi właściwościami witaminy C, w przypadku schorzeń reumatycznych i przy stwierdzonej obecności bakterii w tkankach. Pożyteczna może okazać się kuracja cytrynowa, zjadanie od jednego do kilku owoców dziennie w okresie 12 dni. Osoby anemiczne i nerwowe oraz cierpiące na nadkwaśność przewodu pokarmowego nie powinny jej stosować. Gorący sok cytrynowy pija się w celu zapobiegania przeziębieniom i jednocześnie łagodzenia ich przebiegu. Sok ma działanie przeciwgorączkowe, moczopędne i przeczyszczające.
SPOŻYCIE
Bogaty w witaminę C sok owoców cytryny zmieszany z wodą i cukrem pijany jest na zimno i na gorąco, służy do aromatyzowania i zakwaszania dań, napojów i słodyczy oraz do produkcji lemoniad. Otarta świeża lub kandyzowana skórka używana jest do przyprawiania ciast, ciastek i słodyczy. Z pokrojonych na kawałki owoców ze skórką przygotowuje się dżemy i konfitury. Plastrami cytryny dekoruje się potrawy i napoje. Sok zapobiega również ciemnieniu innych owoców i warzyw, efekt taki daje zawarty w cytrynie kwas.
INNE ZASTOSOWANIA
Olejek eteryczny z okrywy owocu jest składnikiem politur do mebli, mydeł, szamponów i perfum. Cytryna ma właściwości oczyszczania skóry. Można zastosować kilka kropel soku, pozwalając mu oddziaływać na skórę od 1 do 2 minut.